Padaczka
Pobierz poradnik
Niniejszy "Poradnik" zawiera tylko ogólne wskazania dla osób dotkniętych chorobą oraz ich opiekunów i w żadnym przypadku nie może on zastąpić porady lekarskiej. Zalecenia lekarza powinny mieć zawsze pierwszeństwo.
Co to jest padaczka?
Padaczka, zwana też epilepsją, to choroba mózgu, polegająca na występowaniu powtarzających się napadów. Napady mogą mieć różną postać i wbrew potocznej świadomości nie zawsze towarzyszą im drgawki. Niekiedy bywają prawie niezauważalne, a rozpoznanie zaś choroby następuje na podstawie odpowiednich badań diagnostycznych.
Padaczka jest chorobą społeczną, cierpi na nią znaczna część populacji ludzkiej (ok. 1%). Przyczyny choroby (etiologia) są zróżnicowane. Najważniejsze z nich to: uszkodzenia mózgu powstałe w okresie życia płodowego i przy porodzie, urazy czaszki, guzy, niektóre choroby zakaźne (zapalenie opon mózgowych, toksoplazmoza), zwyrodnieniowe (choroba Alzheimera), przewlekłe nadużywanie alkoholu. W tym przypadku mówimy o tzw. padaczkach objawowych. Ostatnio sugeruje się, że odpowiedzialne za wystąpienie napadów padaczkowych mogą być niedobory hormonalne, zaburzenia psychiczne oraz podłoże genetyczne. Nie oznacza to jednak automatyzmu dziedziczenia, które występuje bardzo rzadko. Drugi rodzaj padaczek to padaczki skrytopochodne (idiopatyczne), czyli takie, w których nie udaje się ustalić przyczyn.
Od padaczki dorosłych padaczkę wieku dziecięcego czy też, mówiąc szerzej, okresu rozwojowego różnią jej przyczyny (etiologia), przebieg i rokowanie oraz epidemiologia. Padaczka w wieku rozwojowym to najczęstsza przewlekła choroba neurologiczna u dzieci i młodzieży. Bardzo częstą przyczyną padaczki dziecięcej są uszkodzeniamózgu powstałe w okresie życia płodowego lub okołoporodowe. W wielu przypadkach pomimo dokładnej analizy nie udaje się ustalić przyczyny wystąpienia choroby u dziecka, co jednak nie wyklucza skutecznego leczenia. Wśród innych, specyficznych dla wieku dziecięcego przyczyn padaczki wymienić należy wady rozwojowe, guzy, krwiaki, pewne choroby metaboliczne, zakażenia. Innymi słowy, padaczka towarzyszy tu schorzeniom pierwotnym np. mózgowemu porażeniu dziecięcemu lub niektórym chorobom nerwowo-skórnym. Są również przypadki, w których przyczyną napadów padaczkowych są uwarunkowania genetyczne.
Istnieją też padaczki właściwe tylko określonym przedziałom wiekowym np. okresowi noworodkowemu, niemowlęcemu, przedszkolnemu, szkolnemu itd. Nie oznacza to naturalnie, iż ustępują one samoistnie, bez leczenia po przekroczeniu przez dziecko określonego wieku. Leczenie jest zawsze konieczne, rokowanie zaś w znaczącej części przypadków pomyślne.
Rozpoznanie padaczki
Prawie zawsze czynnikiem powodującym powstanie podejrzenia epilepsji jest wystąpienie napadu padaczkowego. W takiej sytuacji lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (rodzinny, pediatra) na podstawie wywiadu zebranego od pacjenta lub opiekunów kieruje nas do specjalisty, czyli neurologa.
Tutaj musimy się przygotować na bardzo szczegółowe pytania (wywiad), na które w trosce o zdrowie własne bądź bliskich powinniśmy udzielić rzetelnych odpowiedzi. W dalszej części wizyty neurolog przeprowadzi zapewne tradycyjne fizykalne badanie neurologiczne, zleci dodatkowe badania laboratoryjne (np. badanie krwi, czasami hematologiczne i genetyczne) po to, aby wykluczyć inne przyczyny drgawek.
Po analizie zebranego materiału neurolog skieruje nas na badanie elektroencefalograficzne, tzw. EEG, polegające na rejestracji czynności bioelektrycznej mózgu. Jest to badanie nieinwazyjne, bezbolesne i wręcz przyjazne dla badanego. Nie ma więc powodu do stresu, a duże napięcie emocjonalne może np. powodować „przekłamanie” zapisu lub dodatkowe trudności interpretacyjne.
Wynik, a ściślej – opis badania EEG, jest podstawą diagnozy i, co najważniejsze, stanowi zazwyczaj wskazanie sugerujące sposób leczenia. W pewnych sytuacjach badanie EEG nie jest wystarczające. Jeżeli taka sytuacja zaistnieje lub np. leczenie na podstawie wywiadu, badania neurolo gicznego, EEG okaże się nieskuteczne albo mało skuteczne, wówczas neurolog zdecyduje o rozszerzeniu diagnostyki o badanie wideo EEG i badania obrazowe: zdjęcia rentgenowskie, ultrasonografię, tomografię komputerową, magnetyczny rezonans jądrowy, badanie SPECT, PET i inne. Diagnostykę obrazową stosuje się po to, aby wykryć lub wyeliminować ewentualne nieprawidłowości w mózgu, mogące być powodem padaczki.
Pamiętajmy: O tym, jakie badania dodatkowe są potrzebne, orzeka lekarz neurolog. Ordynując określone badanie, lekarz kieruje się dobrem pacjenta. Nie każde badanie, jak np. EEG, jest całkowicie obojętne dla organizmu. Jeśli leczenie zastosowane na podstawie dotychczasowych badań jest skuteczne, to z reguły nie ma potrzeby poszerzania kosztownej diagnostyki.